سرباره

در دو دهه اخیر بحث بازیافت و استفاده مجدد از مواد کم ارزش و باطله در صنایع مختلف مورد توجه زیادی قرار گرفته است. چرا که با این کار علاوه بر حل مشکل زیست محیطی آن عامل، به جنبه اقتصادی این مسئله نیز توجه میشود. چنانچه میدانیم در کارخانه ذوب آهن، جهت جدایش آهن از سایر ناخالصیی های موجود در سنگ معدنی آهن، از موادی به عنوان کمک ذوب، مانند آهک و… استفاده میشود.

این مواد با سایر ناخالصی های موجود در سنگ معدنی آهن، مانند سیلیکاتها، کلسیتها، اکسیدها و… در کوره واکنش میدهد. که به صورت ترکییی یکپارچه که به آن سرباره گفته میشود در می آید.

به خاطر چگالی پایین نسبت به آهن در بالای کوره تجمع میکنند و آهن مذاب نیز به خاطر وزن مخصوص بالاتر، در قسمت تحتانی کوره جمع میگردد.

در نهایت این دو، از دو دریچه مختلف که در بالا و پایین کوره تعبیه شده است خارج میگردند. صنعت فولاد مقادیر بسیار زیادی سرباره تولید میکند. تنها سرباره تولیدی در قسمت کوره بلند ۰/۲۳ تا ۱/۰ تن به ازای تولید هر تن فولاد است. این در حالی است که در سایر کوره های ذوب فلز، شبیه قوس الکتریکی و… نیز سرباره داریم.

سرباره ها میتوانند قسمت زیادی از فضای کارخانه ذوب آهن را اشغال میکند. که این نیز میتواند باعث ایجاد یک سری مشکلات زیست محیطی از جمله ایجاد گرد وغبار در نواحی شهری گردد. مصارف سرباره ها تاکنون بسیار محدود بوده است. این مصارف شامل استفاده به عنوان لاشه در زیر سازی جاده ها و راه آهن، ایجاد فرودگاه های صحرایی، ساخت آجر نسوز و… میباشد. البته تلاشهایی جهت استفاده بهینه از سرباره در کشورهای مختلف انجام گرفته است. که همه این تلاشها به خاطر غیر اقتصادی و غیر عملی بودن بدون نتیجه باقی مانده است.

سرباره صنایع آهن و فولاد، زباله یا ماده ای ارزشمند؟

در فرآیند تولید آهن و فولاد، علاوه بر محصول اصلی، محصولات دیگری نیز تولید میگردند که محصولات جانبی (By-Product) نامیده میشوند. در صورت عدم توانایی صنایع فولادی در بازیابی و استفاده از این محصولات، با توجه به حجم تولید بالای آنها، این محصولات مشکلات زیادی را از نظر آلایندگی ایجاد مینمایند.

از جمله محصولات فرعی تولید آهن و فولاد، سرباره، گرد و غبار، لجن، ورق‌های پوسته شده و لایه‌های اکسیدی هستند. در میان این محصولات، سرباره به سبب میزان تولید بسیار بیشتر در مقایسه با سایر محصولات جانبی، توجه بیشتری را می طلبد.

تاریخچه سرباره

حدود ۳۵۰ سال پیش از میلاد مسیح(ع)، ارسطو، فیزیکدان یونانی، از سرباره آهن سازی برای التیام جراحتها استفاده نمود. در روم باستان نیز از دانه های سرباره برای راه‌سازی استفاده میکردند. از آن دوران به بعد کاربردهای دیگری نظیر ساخت موزاییک ها و گلوله های توپ هم برای سرباره ابداع گردید.

با وجود این، با شروع قرن بیستم و توسعه فرایندهای نوین آهن و فولادسازی بود که استفاده تجاری از سرباره در ابعاد زیاد، مرسوم شد. امروزه با کمک فرایندهای پیشرفته، از سرباره در بیشتر صنایع سازه ‌ای چون راه‌سازی، سیمان، بلوک های ساختمانی سبک، ساختمان سازی، بتن های ساختمانی، بتن های آسفالتی، ماسه‌های خطوط راه‌آهن، پشم سنگ و صنایع شیشه استفاده میشود.

ترکیب سرباره

در صنایع آهن و فولادسازی، دو نوع سرباره وجود دارد:

1. سرباره کوره بلند (سرباره آهن خام)
2. سرباره فولادسازی.

برطبق تعریف جامعه آزمون و مواد آمریکا (American Society of Testing & Materials)، سرباره کوره بلند، ترکیبی است غیرفلزی که دارای سیلیکات‌ها و آلومینوسیلیکات‌های کلسیم و سایر عناصر بازی است. در کوره بلند به همراه آهن به صورت مذاب تولید میشود. همچنین طبق تعریف این جامعه، سرباره فولادسازی، ترکیبی غیرفلزی است. که دارای سیلیکات‌های کلسیم، فریت‌های کلسیم و اکسیدهای آهن، آلومینیوم، منگنز، کلسیم و منیزیم است که به طور همزمان با فولاد تولید میشود.

با توجه به این تعریف‌ها مشخص می‌شود که این دو دسته سرباره، از لحاظ ترکیب شیمیایی اختلاف زیادی باهم دارند. سرباره کوره بلند بر خلاف سرباره فولادسازی که ترکیبات متنوعی دارد، ترکیبی نسبتا  یکنواخت دارد. این یکنواختی ترکیب سرباره کوره بلند، سبب ساده‌تر شدن کاربرد آن شده است. در مقابل، وجود ترکیباتی نظیر اکسید آهن در سرباره فولادسازی، استفاده گسترده از این محصول را به‌ویژه در صنایع سیمان محدود کرده است.

ویژگی‌های فیزیکی

ویژگی‌های فیزیکی هر یک از این دو دسته ثابت نیست و خصوصیاتی نظیر وزن، اندازه دانه، ویژگی‌های ساختاری و غیره، بر حسب نوع فرآیند تولید سرباره، تغییر میکند.

سرباره کوره های ذوب فلز، در صورت آسیاب و آماده سازی، ضمن وارد کردن محلول Al2O3، به عنوان منبعی برای تامین آلومین، سیلیکا، آهک و اکسید منیزیم در بار شیشه محسوب میگردند. سرباره های خام، گرچه برای تولید پشم معدنی کاربرد قابل ملاحظه ای دارند به طور کلی از دو دیدگاه کیفیت شیمیایی و فیزیکی برای تولید شیشه مناسب نیستند. از این رو جنبه آماده سازی سرباره ها از اهمیت فراوانی برخوردار است و برای مصرف در ساخت شیشه ترکیب شیمیایی آن باید به شدت کنترل شود. حتی اگر مشخصات فیزیکی آنها (دانه بندی) یکنواخت باشد.

در ایالات متحده سرباره های کوره های ذوب فولاد و آهن، مصارف عمده ای را در شیشه پیدا کرده و سرباره های فسفاته نیز کاربرد محدودی یافته اند. سرباره ها گستردگی بسیاری دارند و با توجه به تنوع صنعت و نوع مواد اولیه می توانند ترکیبات متفاوتی داشته باشند. سرباره های ذوب آهن عموما از سیلیس و کلسیم غنی می باشند. سرباره های ذوب مس عمدتا حاوی آهن و سیلیس می باشند. در کشوره های متعددی از سرباره ذوب آهن در ساخت شیشه، سرامیک و کاشی کف و دیوار استفاده شده است. سرباره را می توان در آب سرد کرد و هم می توان هوا سرد شده آن را مورد استفاده قرار داد.

آنالیز

آنالیز نمونه ای از سرباره کوره بلند از شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان به شرح ذیل می باشد:

سرباره کوره بلند بصورت های دانه بندی (مرطوب و خشک) و کلوخه ای تولید می شود و مورد استفاده آن در کارخانجات تولید شیشه و شیشه سرامیک و سیمان (به میزان حداکثر ۳۰% بصورت مستقیم جایگزین کلینگر می گردد.) و عایق های حرارتی و صوتی (پشم و شیشه)، تهیه بتون سبک می باشد.

فلزات داخل سرباره

یک سرباره ایده آل مقادیر زیادی CaO و MnO2 و متوسط FeO و Al2O3 و SiO2 دارد. همچنین یک سرباره ایده آل بایدحاوی MgO و مواد آلکانی پایین باشد. همچنین باید حداقل تغییرات را در خواص شیمیایی داشته باشد.

حجم تولید سرباره

داده‌های آماری در ارتباط با مقدار واقعی تولید سرباره آهن و فولاد در جهان، در دسترس نیست. اما میزان تولید این ماده را می‌توان حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد تولید آهن خام (Pig Iron) و ۱۰ تا ۱۵ درصد تولید فولاد خام تخمین زد. با استفاده از این تخمین می‌توان آماری برای تولید سرباره در جهان، ایالات متحده و ایران ارایه نمود.

میزان مصرف سرباره

از نظر صاحبان صنایع آهن و فولاد در جهان، سرباره و سایر محصولات جانبی نه تنها زباله نیستند، بلکه به این محصولات به عنوان موادی با ارزش نگاه میشود. در این صنایع سعی بر این است که علاوه بر بازیابی فلزات از این محصولات جانبی، برای این محصولات، به ویژه سرباره، کاربردهایی یافته؛ تا از این مواد، به‌صورت مؤثر استفاده شود. این موضوع سبب شده است که سرباره تولیدشده در صنایع آهن و فولاد، خود بازار قابل توجهی داشته باشد.

در سال ۲۰۰۲، در کشور آمریکا حدود ۱۹ میلیون تن سرباره به ارزش ۳۰۰ میلیون دلار مصرف شده است. حدود ۶۰ درصد آن، سرباره کوره بلند به ارزش ۲۷۰ میلیون دلار بوده است. (دلیل مصرف بیشتر و نیز ارزش بیشتر سرباره کوره بلند در مقایسه با سرباره فولادسازی، همان نکاتی است که پیشتر ذکر شد.)

در حال حاضر، فعالیت صنایع آهن و فولاد در بخش محصولات جانبی، بر افزایش بازیافت مواد از این محصولات و یافتن بازارها و موارد مصرف برای آنها متمرکز شده است.

کاربردهای مرسوم سرباره

اگر سرباره تولید شده در کوره بلند را به حال خود گذاریم تا سرد شود. یا آن را با استفاده از آب، سریع سرد کنیم. از آن می‌توان در بتن‌سازی، ساخت جاده‌ها، خاک‌ریزها، آبراهه‌ها، تولید پشم سنگ، ساخت شیشه، ساخت بلوک‌های ساختمانی سبک و مواد اولیه سیمان سرباره‌ای، استفاده کرد.

اگر سرعت سرد کردن سرباره مذاب بیشتر شود، سرباره به حالت شیشه‌ای در می‌آید. از این محصول میتوان در ساخت سیمان، پرکننده‌های سبک و مواد اولیه شیشه‌سازی استفاده کرد.

سرباره تولیدشده در فولادسازی نیز کاربردهای متنوعی دارد. از این سرباره در ساخت روکش مقاوم و پایا برای جاده‌ها، تولید آسفالت‌های مقاوم در برابر لغزش، زیرسازی و شانه‌سازی جاده‌ها، استفاده میشود. علاوه بر این، سرباره فولادسازی در ساخت سیمان پرتلند نیز استفاده میشود. استفاده از این ماده در سیمان پرتلند، سبب افزایش ظرفیت، کاهش آلودگی محیط‌ زیست و صرفه‌جویی در مصرف انرژی میگردد.

کاربردهای کشاورزی و کمک به بهبود زیست‌محیطی سواحل نیز از کاربردهای دیگر سرباره‌های آهن و فولاد است. سرباره فولادسازی به سبب داشتن ترکیباتی مفید برای کشاورزی، از جمله اکسید مولیبدن، میتواند سبب بهبود خاک‌های زراعی و به تبع آن افزایش تولید محصولات کشاورزی شود. به عنوان مثال، از دیرباز، این سرباره در کشت ذرت و سویا استفاده میشده است. علاوه بر این، استفاده از سرباره فولادسازی در کشت نیشکر و برنج نیز نتایج مطلوبی در پی داشته است. هم اکنون برای گسترش استفاده از سرباره فولادسازی در کشاورزی، تحقیقات مختلفی در حال انجام است.

اخیرا، در ژاپن برای بازسازی و ترمیم وضعیت سواحل و تقویت رشد گیاهان، ماهی‌ها و سایر موجودات دریایی، از سرباره‌های آهن و فولادسازی استفاده شده است. برای این منظور، با استفاده از ذرات و بلوک‌هایی از جنس سرباره، بسترهایی درکف دریا ساخته میشود. که به محلی برای رویش گیاهان و زندگی جانوران دریایی تبدیل میگردند.

عوامل موثر در کاهش تشکیل سرباره

1. قراضه

قانونی قدیمی در صنعت آلومینیم وجود دارد. به ازای هر یک درصد آلودگی شارژ شده به کوره مذاب، حداقل یک‌ درصد پرت مذاب وجود خواهد داشت. نوع قراضه‌ها و آماده‌سازی آنها قبل از شارژ، تفاوت قابل ملاحظه‌ای در میزان تشکیل سربار ایجاد خواهد کرد. البته همیشه انتخاب نوع قراضه مناسب برای شارژ امکان‌پذیر نمی‌باشد. آلودگی قراضه (نظیر آب، روغن، رنگ، پلاستیک و آلودگی‌های دیگر) فرایند ذوب را مختل کرده است. که میزان بازیافت آلومینیم موجود را کاهش خواهد داد. روش‌های مختلفی برای کاهش آلودگی قراضه‌ها وجود دارد. اصلی‌ترین روش جداسازی و مرتب‌کردن قراضه‌ها، «دستی» است. به‌طوری‌ که مواد زائد از آنها با دست، جدا و حذف میشوند.

از این فرایند، بیشتر در کشورهای پیشرفته مخصوصا در نقاطی که نیروی انسانی ارزان است، استفاده میشود. در حالت پیشرفته، قراضه‌ها به صورت اتوماتیک در خطوطی مخصوص، جداسازی میشوند. در این روش، قراضه‌ها به اندازه‌های مناسب برش داده شده و مواد زائد، از طریق جداسازهای مغناطیسی و یا «ادی‌کارنت» حذف میشوند.

در شرکت‌هایی که به‌ طور وسیع و در مقادیر زیاد از قراضه‌های پوشش‌دار و رنگی استفاده میکنند. اغلب از سیستم‌های پوشش‌زدایی برای حذف پوشش‌های آلی، استفاده میکنند. پوشش‌زدایی، فرایندی حرارتی است که در آن مواد آلی نظیر پلاستیک‌ها و رنگ‌ها تحت شرایط کنترل شده، بخار میشوند. بسته به تیراژ تولید، میزان صرفه‌جویی حاصل از کاهش ۱ تا ۲ درصد پرت مذاب، می‌تواند بیشتر از هزینه تجهیزات پوشش‌زدایی باشد. علاوه بر بحث‌های اقتصادی، این سیستم‌ها در کنترل مواد مضر و حفظ محیط زیست، موثر هستند.

2. نحوه شارژ کوره

طراحی کوره می‌تواند عاملی اصلی در تشکیل سرباره باشد. شارژ کوره، گام مهم بعدی در کنترل تشکیل سرباره است. قادر بودن به غوطه‌وری قراضه‌های سبک‌تر در زیر مذاب، همیشه مزیت بوده است. اما بسته به انواع قراضه و کوره مورد استفاده، همواره امکان‌پذیر نیست. به‌صورت قانونی کلی، قراضه سبک باید از تماس مستقیم با شعله دور بماند.

در شارژ اولیه برای شروع عملیات ذوب، بهتر است اول قراضه‌های سبک و سپس قراضه‌های سنگین‌تر شارژ شوند. در کوره‌های شعله مستقیم، استفاده از مواد در اندازه‌های بزرگتر بهتر است. هدایت حرارتی انجام شده از طریق این نوع مواد، به ذوب سریعتر مواد کمک کرده و میزان اکسیداسیون سطوح خارجی‌تر را کاهش خواهد داد.

زمانی که مواد دارای پروفیل نازک، نظیر ورق شارژ می‌شوند، مواد مذاب مستقیما از شارژ به سمت دیواره‌ها و در کوره رانده میشوند. این امر به اکسیداسیون مذاب در این مناطق می‏ انجامد. ماشین‌های شارژ مدرن برای شارژ سریع بار طراحی شده‌اند. و می‌توانند شارژ را در کف تمام کوره به طوری مناسب توزیع کنند. این ماشین‌ها به‌طوری موثر، چرخه‌های شارژ کوره را کاهش داده و باعث بهبود بازیافت کلی مذاب میشوند.

3. دمای کوره

دمای مذاب، تنها عامل بسیار مهم و قابل کنترل است که می‌تواند میزان تشکیل سرباره در کوره را تعیین کند. دمای مذاب اگر از ۷۸۲ درجه سانتی‌گراد تجاوز کند، تشکیل سرباره به‌صورت تصاعدی افزایش می‌یابد.

به هم زدن مذاب کوره، میتواند اختلاف دمای بالا و پایین کوره را در مدت چند دقیقه کاهش دهد. که حدود ۲۵ درصد از تشکیل سرباره می کاهد.

اگر دمای فلز مذاب مناسب نباشد، سرباره می‌تواند شروع به واکنش «ترمیت» کند. در هر زمانی که واکنش ترمیت اتفاق بیفتد، تلفات عناصر موجود در مذاب، بیشتر میشود. سوخت مصرفی در یک واکنش «ترمیتی» آلومینیم است. از آنجا که این واکنش گرمازاست، می‌تواند دمای سطح مذاب را به سرعت تا بالای ۷۸۰ درجه سانتی‌گراد افزایش دهد. و به اکسیداسیون بیشتر مذاب، کمک کند. علاوه بر پرت زیاد مذاب، واکنش‌های ترمیتی می‌توانند به لایه نسوز کوره آسیب رسانده و از عمر کوره بکاهند.

4. تکنولوژی مشعل (سیستم گرمادهنده)

انتخاب و نوع مولدهای حرارتی مورد استفاده در یک کوره، اهمیت زیادی دارد. در اغلب موارد، می‌بایستی تعادلی خوب بین انتقال حرارت کافی و موثر مواد داخل کوره و در عین حال، حداقل اکسیداسیون مذاب برقرار باشد. شعله معمولا به دو طریق باعث افزایش سرباره می‌شود:

1. از طریق واکنش محصولات سوخت با مذاب
2. تشکیل نقاط داغ در سطح مذاب زیر

که باعث اکسیداسیون بیشتر مذاب می‌شوند. با طراحی مشعل‌های متحرک و حرکت دورانی و چرخه‌ای شعله، نقاط داغ سطح مذاب حذف میشود. که باعث کاهش حداقل ۲۰ درصد سرباره میشود. همچنین، حرکت مذاب از طریق هم زدن، به جلوگیری از پیدایش نقاط داغ، کمک خواهد کرد.

5. سرباره‌گیری کوره

در عملیات سرباره‌گیری، بیشترین سرباره از کوره حذف میشود. بازده بیشتر عمل ذوب و کنترل دما، زمان و چگونگی سرباره‌گیری بسیار مهم است. که در بازیافت کلی تاثیر خواهد گذاشت. تاخیر زیاد در سرباره‌گیری، باعث کاهش بازده ذوب میشود. همچنین باعث افزایش بیش از حد دمای سطح مذاب خواهد شد. مهارت اپراتور و همچنین استفاده از تجهیزات مناسب برای سرباره‌گیری، تاثیر زیادی دارد. تکنیک نامناسب سرباره‌گیری باعث میشود تا مقدار زیادی آلومینیم از کوره، بیرون کشیده شود.

نگه‌داشتن مذاب در داخل کوره در مقایسه با حالتی که مذاب همراه سرباره بیرون آمده است. و با روش‌هایی دیگر بازیافت شود، بسیار اقتصادی‌ تر است. امروزه استفاده از ماشین‌های سرباره‌گیری رباتیک، متداول شده است. این سیستم‌ها کاملا اتومات بوده و نیازی به مهارت یا تخصص اپراتور ندارند. این ماشین‌ها نه تنها میزان مذاب خارج شده به همراه سرباره را به حداقل می‌رسانند. بلکه براساس برنامه‌ریزی انجام شده، با نسوز کوره تماس نگرفته و به افزایش عمر کوره کمک می‌کنند.

کوره بلند آهن

آهن که مهمترین فلز از نظر تجارتی است، بوسیله کاهش با کربن در کوره بلند صورت می‌گیرد. ارتفاع این کوره به حدود ۳۰ متر و قطر آن به ۷.۵ متر می‌رسد. جدار داخلی آن بوسیله آجر مخصوصی که در برابر گرما مقاوم است، پوشیده شده است. این کوره چنان طراحی شده است که کار آن دائمی است.

مراحل تولید آهن در کوره

از بالای کوره بلند، کانه یا کانی آهن، کک و سنگ آهک را که  “گداز آور” یا “بار کوره” نیز می‌نامند، وارد می‌کنند. از پایین کوره نیز جریان شدیدی از هوای گرم می‌دهند. این هوای گرم گاهی با اکسیژن تقویت میشود. هوای ورودی با کک یا همان کربن، ترکیب شده، به کربن منوکسید کاهیده میشود. و مقدار قابل ملاحظه‌ای گرما آزاد میکند. در این مرحله، دمای کوره به بالاترین مقدار، یعنی حدود ۱۵۰۰ درجه سانتیگراد را دارد.

بار کوره که در حال نزول است به تدریج گرم میشود. نخست رطوبت آن را گرفته و سپس کانی آهن، بطور جزئی توسط کربن مونوکسید کاهیده میشود. در قسمت داغتر کوره، کاهش کانی آهن به آهن فلزی، تکمیل میشود. سنگ آهک نیز CO2 از دست میدهد و با ناخالصیهای موجود در کانی آهن (که بطور عمده سیلیسیم دی‌اکسید است) ترکیب میشود. در این مرحله سرباره مذاب تولید میشود. آهن مذاب و سرباره مذاب با یکدیگر مخلوط نمیشوند و در ته کوره دو لایه جداگانه تشکیل میشوند.

نقش سرباره

لازم به ذکر است که سرباره مذاب عمدتا کلسیم سیلیکات است. بوسیله اثر نمایی گدازآور بر روی هرزه سنگ تولید میشود. این سرباره بر روی آهن مذاب شناور است و به این ترتیب فلز را از اکسید شدن بوسیله هوای ورودی حفظ میکند.

نقش مقدار زیاد کک در کوره

واکنشهای کاهش اکسیدهای آهن برگشت پذیرند. کاهش کامل فقط وقتی صورت می‌گیرد که دی‌اکسید کربن حاصل را از بین ببریم. این کار توسط کاهش آن با مقدار زیاد کک صورت میگیرد.

گاز خروجی از بالای کوره

گازی که از بالای کوره خارج میشود، بطور عمده از مونواکسید کربن و نیتروژن موجود در هوای دمیده شده، تشکیل میشود. این مخلوط، گازی داغ را با هوا ترکیب میکنند تا مونواکسید کربن آن بسوزد. و محصولات این احتراق را که گرمای بیشتری دارد از درون دستگاه تبادل گرما عبور می‌دهند. که به کمک آن، هوای ورودی را گرم می‌کنند.

جایگزین هوا در بعضی از کوره‌ها

در بعضی کوره‌ها به جای هوا از اکسیژن نسبتا خالص استفاده میکنند. در این مورد، ابعاد کوره کوچکتر و دمای آن قدری زیادتر است. مونواکسید کربن حاصل نسبت به مخلوط نیتروژن و مونواکسید کربن، سوخت بهتری است.

مواد متشکله سرباره کوره بلند

مواد متشکله اصلی سرباره چهار اکسید زیر می‌باشد:

CAO, SIO۲, AL۲OM, MgO که جمعاً ۹۰ درصد سرباره را تشکیل می‌دهند. ۱۰ درصد بقیه عبارت است از: FeO, MNO, MNS, Cao و… .

این اکسیدها به‌صورت مخلوط یا محلول ساده با یکدیگر نیستند. بلکه در درجات بالاتر از نقطهٔ ذوب آنها (۱۶۰۰c درجه و بالاتر از آن) به صورت محلول ساده در می‌آیند. و در حالی که هنوز به صورت مایع هستند خواصی از خود بروز می‌دهند. که نشان میدهد محلول ساده‌ای نبوده، بلکه ترکیبی از مواد معدنی مختلف است.

این چهار اکسید در این حالت، اقلا از ۲۲ ماده معدنی مختلف که هر یک ترکیب شیمیایی و فیزیکی معینی دارند تشکیل میگردد. و فقط ۷ ماده از این ۲۲ ماده در حد ترکیب سرباره کوره بلند قرار دارند.

کوره های الکتریکی

درحال حاضر، از قوس الکتریکی در کوره های الکتریکی صنعتی نیز به طور گسترده استفاده میکنند.

در دنیای صنعت، ۹۰% تمامی ابزار، فولادی و تقریبا همه فولادهای خاص در کوره های الکتریکی ذوب میشوند. بسیاری از این کوره ها از قوس الکتریکی استفاده میکنند.